Deeptech is in opmars. Ook op de TU Delft Campus zijn verschillende bedrijven actief met het ontwikkelen van producten en diensten op basis van doorbraaktechnologie. Wat vraagt dit van ondernemers? Wat maakt deeptech bijzonder? Ferdinand Grapperhaus en Willem Kesteloo, de oprichters van Physee, zijn ervan overtuigd dat deeptech leidt tot een betere wereld. “Het is de enabler van de toekomst.”
Grapperhaus en Kesteloo steken hun enthousiasme niet onder stoelen of banken. “Pionieren!” “Het avontuur!” “Dicht op het vuur!” De ‘spanning en excitement’ van het bezig zijn met een revolutionaire technologie die de wereld kan veranderen. “Dat je betrokken bent bij het hele spectrum, van uitvinding in het lab tot eindproduct, dat maakt het zo uniek.”
SmartSkin
Uniek is het, wat Grapperhaus en Kesteloo, twee voormalige studenten technische natuurkunde, hebben opgezet. PHYSEE ontwikkelt een ‘SmartSkin’ voor gebouwen: een slimme gevel die zowel energie opwekt met zonnecellen, energie bespaart en het binnenklimaat regelt, zonder dat dit van invloed is op de architectuur van het gebouw.
Daarbij komt een hoop doorbaaktechnologie kijken, zoals algoritmes die alle data uit de smart windows verzamelt en op basis daarvan de klimaatbeheersing aansturen. Daarnaast werkt het bedrijf aan de ontwikkeling van een luminescent solar concentrator, een onzichtbare coating die het zonlicht opvangt dat op de gevel valt en omzet in elektriciteit en zo de SmartSkin nog een extra boost zal geven.
Coating voor kassen
Inmiddels heeft de scale-up al voor ruim 7000m2 aan gevel bekleed met hun innovatieve technologie, in Nederland en Duitsland. De R&D leverde daarnaast een hele mooie toevalstreffer op: een coating die je aanbrengt op kassen, waardoor planten 7 procent sneller kunnen groeien. “Hier is een enorme markt voor”, zegt Grapperhaus.
Het zijn innovaties die alleen kon ontstaan door de deeptech-werkwijze: de ontwikkeling van een nieuw product gaat hand-in-hand met gedegen wetenschappelijk onderzoek, met nauwe banden met de universiteit. “Door de goede samenwerking met de TU Delft kan een scale-up in deeptech hele interessante richting aan het wetenschappelijk onderzoek geven”, zegt Grapperhaus. Dat leidt weer tot nieuwe patenten.
Glow in the dark
Die luminescent solar concentrator bijvoorbeeld, is een coating die net zo werkt als glow in the dark-producten. Het zijn metalen die licht kunnen absorberen en weer uitzenden. Physee gebruikt deze technologie om de zonne-energie te oogsten die normaal gesproken wordt gereflecteerd door het glas. “Dat vinden wij zonde, het gaat om een verlies van 30 procent. In plaats van het te reflecteren, vangen wij het op en sturen het naar de zijkant van het raam waar het wordt opgevangen.”
De ontwikkeling van deze coating is een langjarig proces. In het lab, met industriële partners wordt de technologie telkens een stapje doorontwikkeld, totdat er een perfect product ontstaat, waarbij klanten het verschil niet meer zien tussen een raam met en zonder coating. Sustainability without compromise, noemt Kesteloo het. Mensen zijn alleen geneigd om innovatie te omarmen, als het niet ten koste gaat van functionaliteit.
De verwachting is dat de coating binnen enkele jaren klaar is voor commerciële toepassing. Het wordt dan geïntegreerd in de ‘SmartSkin’.
Geduldig kapitaal
Centraal bij alles wat Grapperhaus en Kesteloo doen, staat het streven naar een betere wereld. “We zijn met PHYSEE begonnen, omdat we een groot energieprobleem hebben”, vertelt Kesteloo. Gebouwen slurpen een groot deel van het energieverbruik op en een groot deel daarvan gaat verloren door de ruiten. Deze maatschappelijke drive, de transitie naar duurzame energie, dát ligt aan de basis van de SmartSkin.
Investeerders zouden ook meer oog hiervoor moeten hebben, zegt Grapperhaus. Hij merkt dat veel investeerders nog denken in korte cycli, zoals ze gewend zijn bij de Silicon Valley startups die software-apps maken. Op korte termijn cashen is er niet bij als het om deeptech gaat en ‘patient capital’ is onvoldoende beschikbaar. De overheid, de EU en grote investeerders zouden daarom als harde eis moeten opnemen dat 20 procent van de investeringen ‘impact driven’ moeten zijn.
“We moeten echt met een andere blik naar deeptech gaan kijken”, zegt Grapperhaus. “Het is de oplossing voor veel problemen waar we momenteel als planeet mee kampen.”
Zet in op deeptech
Grapperhaus hoopt bovendien dat ingenieurs om deze reden kiezen voor een carrière in de deeptech. “Wat zo cool is hieraan is dat heel veel slimme mensen weer echt worden uitgedaagd op de manier waarop ze uitgedaagd zouden moeten worden.” Het is ‘zo zonde’ dat natuurkundigen uit Delft kiezen voor de bankensector of de consultancy. “Ze kiezen voor de oude economie: ze zijn keihard aan het rennen, alleen om groei, groei en nog eens groei. Die koers moeten we wijzigen, en deeptech is het antwoord.”
Nederland, en Europa, kunnen zich op die manier bovendien onderscheiden ten opzichte van de VS en Azië. “We zijn heel goed in deeptech, alleen noemden we het de afgelopen 100 jaar niet zo. Maar Philips, ASML, TomTom, allemaal deeptech natuurlijk.”
PHYSEE Campus
Over tien jaar hopen Kesteloo en Grapperhaus dat de SmartSkin niet alleen is uitgegroeid tot de nieuwe standaard van gevelbekleding, maar dat rond hun bedrijf een ‘PHYSEE Campus’ is ontstaan, een broedplaats voor deeptech-innovaties. “We beginnen best wel goed door te krijgen hoe het werkt”, zegt Grapperhaus. “Dit kan dé plek worden voor het schalen van deeptech-innovaties die uit het lab komen. Daar zit onze passie.”
